چطور با کودکان خجالتی رفتار کینم؟

آیا در کودکی خجالتی بودید؟ نیمی از بزرگسالان خود را خجالتی می‌دانند و بسیاری دیگر می‌گویند در کودکی‌شان این ویژگی را داشته‌اند، اما کودکان خجالتی در جامعه امروزی بسیار ضرر می‌بینند. آنها نمی‌توانند براحتی با دیگران در تماس باشند و احساس آرامش کنند. کودکان خجالتی بسیاری از مهارت‌های اجتماعی را یاد نمی‌گیرند و بعدها در مدرسه نمی‌توانند از پس کارهایشان برآیند و آسیب‌های زیادی را متحمل می‌شوند.

از همه بدتر، کودکان خجالتی وارد الگویی از انزوا می‌شوند که آنها را از ملاقات کردن افراد جدید و دوستی و ایجاد علاقه دور نگه‌می‌دارد به‌طوری که براحتی ارتباط‌شان با دیگران قطع می‌شود. ارتباط‌های اجتماعی یکی از نیازهای اساسی ما انسان‌ها بوده که درهرسطح از زندگی اثر بسیار مثبتی روی عواطف و سلامت جسمانی‌مان می‌گذارد.

اما می‌توان به کودک خجالتی یاد داد چگونه از پس خجالتش برآید. آنها فقط کمی حمایت نیاز دارند. چند توصیه و روش به کمک کودک خجالتی‌تان می‌آید:

نیازهای کودک‌تان را شناسایی و در رفع آن اقدام کنید: مادران مسئول به کوچولوهای خجالتی‌شان یاد می‌دهند چگونه خود را آرام کرده و واکنش‌هایشان را کنترل کنند. این روش به آنها می‌آموزد حساسیت‌شان را افزایش داده و به فردی باارزش تبدیل شوند و به این ترتیب در برابر نیازهای همسالان خود بی‌تفاوت نمی‌مانند و در موقعیت‌های متفاوت مذاکره‌کننده‌های خوبی خواهند بود.

خجالتی بودن کودک‌تان را بپذیرید و او را هرگز سرزنش نکنید: پذیرفتن خجالتی بودن او بدون سرزنش اول از همه به او کمک می‌کند تا احساس بدی نسبت به خودش نداشته باشد. اگر موجب شوید او فکر کند ایرادی دارد، نه تنها به او کمک نکرده‌اید بلکه اوضاع را بدتر می‌کنید و کودک خجالتی‌تر می‌شود. از او دلجویی کنید تا او دلجویی کردن را نیز بیاموزد و بخشی از مهارت‌های اجتماعی را به او بیاموزید و به او کمک کنید با دیگران ارتباط مناسب برقرارکند.

با دیگران با اعتماد به نفس کافی رفتار کنید و نمونه خوبی برای فرزندتان باشید: کودکان با دیدن شما بسیاری از رفتارها را یاد می‌گیرند. در حقیقت وقتی شما نسبت به دیگران بخصوص غریبه‌ها رفتار دوستانه‌ای داشته باشید و در صورت لزوم به آنها کمک کنید و در برخوردهای اجتماعی‌تان طرز تفکر مثبتی داشته باشید، کودک‌تان نیز در اجتماع آرامش خواهد داشت و اعتماد به نفس لازم را کسب می‌کند.

مهارت‌های اصلی اجتماعی را به فرزندتان بیاموزید: دست دادن، لبخند زدن و صحبت‌های کوتاه مودبانه چیزهایی است که والدین باید به کودکان خود بیاموزند. به آنها به‌طور عملی ـ مثلا با نقش بازی کردن ـ بیاموزید چگونه وارد بازی گروهی از کودکان در زمین بازی شوند، خودشان را به دیگران معرفی کرده یا یک زمان بازی تعیین کنند. کودکانی که می‌توانند به گروه کودکان دیگر ملحق شوند براحتی می‌توانند با افراد اجتماع خود هم ارتباط برقرارکنند.

به کودک‌تان یاد دهید با دیگران چگونه دوست شود: باید به کودکان مهارت‌های اجتماعی و دوست‌یابی را یاد داد. به این ترتیب به او کمک می‌کنید در موقعیت‌های مختلف خیلی زود از تنهایی بیرون آید و احتمال خجالتی بودن او به حداقل برسد.

کودک‌تان را قوی بارآورید: به او یاد دهید چگونه در‌برابر زورگویی‌ها از خود دفاع کند و این‌که با کسانی که او را دست می‌اندازند چگونه برخورد کند. او باید یاد بگیرد بخوبی از خود دفاع کند.

برچسب خجالتی به کودک‌تان نزنید: به جای این کار، ابتدا احساس رنج و عذاب او را تائید کنید و آن‌گاه به او اطمینان دهید می‌تواند بر این احساس غلبه کند و نحوه برخورد با ترس‌هایش را با آوردن مثال‌های مختلف به او یاد دهید.

به کودک‌تان ترفندهای موثری برای برخورد با خجالتش بیاموزید: به او بیاموزید در موقعیت‌های مختلف اجتماعی گاهی اوقات ممکن است دچار اضطراب و نگرانی شود و این کاملا طبیعی است و برای هرکس پیش می‌آید، اما برای این‌که بتواند روی شرایط کنترل داشته باشد به جای توجه به رفتار خود باید روی دیگران متمرکز شود. با این کار او می‌آموزد چگونه بر احساسات خود تسلط داشته باشد.

برای کودک‌تان فرصت‌هایی ایجاد کنید که بتواند با دیگران در ارتباط باشد: برخوردهای اجتماعی، نحوه رفتار مناسب را به کودکان می‌آموزد و آنها بتدریج از خجالتی بودن فاصله می‌گیرند.

احساسات کودک‌تان را سرکوب نکنید: گاهی اوقات کودک از چیزی می‌ترسد و احساس ناامنی می‌کند. اجازه ندهید این احساس را درون خود بریزد و حرفی از آن نزند. او را تشویق کنید تا از چیزی که او را ترسانده صحبت کند. وقتی کودک به دلایلی مجبور شود ترس‌ها و نگرانی‌هایش را بروز ندهد، به درون خود فرورفته و احتمال این‌که خجالتی شود بسیار افزایش می‌یابد.


منبع: روزنامه جام جم